مناطق گردشگری در مریخ هم وجود دارند. اگر روزی بتوانیم یک تمدن انسانی در مریخ پایهگذاری کنیم،
این سیاره جاهای دیدنی بسیاری خواهد داشت. در این نوشتار به توریستهای آینده مریخ چند تور لحظه آخری را پیشنهاد میکنیم. برای پیک نیک رفتن در سیاره سرخ خود را آماده کنید!
به دلایل ایمنی و عملی، پایگاههای فرود برای این ماموریتهای آینده احتمالا به دشتهای مسطح نیاز خواهند داشت، اما شاید تکنولوژی آینده به جایی برسد که امکان فرود بر روی سایر عوارض جغرافیایی نیز وجود داشته باشد. در ادامه نگاهی خواهیم انداخت به مناطق گردشگری در مریخ که توریستهای آینده میتوانند از آنها بازدید کنند.
کوه المپوس (Olympus Mons)
کوه المپوس، یک آتشفشان سپری (Shield volcano) غولآساست و در طول فرآنید شکلگیری آن مواد مذاب به پایین آمده و دامنه آن را شکل دادهاند. این موضوع به این معناست که که این کوه برای کوهنوردان محل مناسبی برای کاوش باشد. میانگین شیب کوه المپوس ۵ درصد است. در نوک قله این کوه یک تورفتگی فوقالعاده به وسعت ۸۵ کیلومتر وجود دارد. اما این پهنه در قله کوه چگونه شکل گرفته است؟ در طول فروان آتشفشان اتاقک های ماگامایی از مواد مذاب خالی شدند، پس از مدتی فروریختند و چنین عارضهای را پدید آوردهاند.
فلات آتشفشانی تارسیس (Tharsis Volcano)
این آتشفشانها مانند المپوس عموما نسبت به کوههای روی زمین بسیار برزگتر هستند. دلیل این موضوع احتمالا این است که کشش گرانشی ضعیفتر مریخ اجازه میدهد تا این آتشفشانها بلند و بلندتر شوند. این آتشفشانها احتمالا به مدت ۲ میلیاد سال، یعنی نیمی از تاریخ کل مریخ، در حال فوران بودهاند.
تصویر بالا که بخش شرقی منطقه تارسیس را نشان میدهد، در سال ۱۹۸۰ توسط فضاپیما وایکینگ ۱ ثبت شده است. در سمت چپ تصویر از بالا تا به پایین، شما میتوانید سه آتشفشان سپری را مشاهده کنید که هریک حدودا ۲۵ کیلومتر ارتفاع دارند و به ترتیب،کوه آسکرا (Ascraeus Mons)، کوه طاووس (Pavonis Mons) و کوه آرسیا (Arsia Mons) نام دارند. در سمت راست بالا نیز یک آتشفشان سپری دیگر قرار دارد که نام تارسیس تولوس (Tharsis Tholus) را یدک میکشد.
دره والس مارینریس (Valles Marineris)
مریخ تنها میزبان بلندترین کوههای آتشفشانی در منظومه شمسی نیست، بلکه عمیقترین درههای منظومه شمسی نیز در سیاره سرخ قرار دارند. عوارض جغرافیایی، بهترین مناطق گردشگری در مریخ هستند. ناسا میگوید والس مارینریس حدودا ۳ هزار کیلومتر درازا دارد. این میزان حدودا چهار برابر گرند کانیون (Grand Canyon)، ژرفدرهای در ایالت آریزونا که روز کلرادو از میان آن میگذرد، است. گرند کانیون حدود ۸۰۰ کیلومتر عمق دارد.
محققان هنوز مطمئن نیستند که دره والس مارینریس چگونه به وجود آمده است. در خصوص شکلگیری این عارضه چندین تئوری وجود دارد. بسیاری از دانشمندان پیشنهاد میکنند که شکلگیری فلات تارسیس و دره والیس مارینریسیس به صورت همگام بوده است. حرکت کردن گدازهها در ناحیه آتشفشانی به سمت بالا به پوسته مریخ فشار وارد میکند. این موضوع منجر میشود که پوسته در ناحیه دیگری دچا شکستگی شود. به مرور زمان این شکستگی در ده والس مارینیس رشد کرده است.
قطبین مریخ
در دو سوی قطب شمال و جنوب مریخ دو منطقه یخی وجود دارد که جزو بهترین مناطق گردشگری در مریخ هستند. ترکیبات سانده این دو منطقه یخی اندکی با یکدیگ تفاوت دارند. آنچه در تصویر دیده میشود، قطب شمال مریخ است که در سال ۲۰۰۸ توسط سطحنشین فونیکس مورد مطالعه قرار گرفت.
در سوی دیگر مشاهدات ما از قطب جنوب سیاره سرخ تنها به فعالیت مدارگردها محدود است. مطابق اعلام ناسا در طول فصل زمستان، دما در نزدیکی هر دو قطب شمال و جنوب، بسیار پایین میآید. این اتفاق منجر میشود تا دی اکسید کرین موجود در اتمسفر سیاره متراکم شده و بر روی سطح بنشیند.
این فرآیند در طول تابستان برعکس است، به این صورت که کربن دی اکسید تصعید شده و به اتمسفر بازمیگردد. کربن دیاکسید به طور کامل در نیمکره شمالی محو میشود و تنها چیزی که باقی میماند پوششهای یخ زده از آب است. اما در سوی دیگر، مقداری کربن دی اکسید کربن دی اکسید در قطب جنوب دیده میشود. تمامی این تغییرات در حجم یخ، با تولید باد و یا سایر اثرات، بر آب و هوای مریخ تاثیرگذار هستند.
گودال گیل و کوه شارپ (ناحیه کوهستانی ائولیس)
کنجکاوی در چند هفته نخست ماموریتش در یک رودخانه سرگردان بود. این سطحنورد در طول سفر خود در امتداد سطح این گودال شواهدی از وجود آب مخابره کرده است. کیوریاسیتی هماکنون در حال بالا رفتن از یک کوه آتشفشانی به نام کوه شارپ (ائولیس) است و ویژگیهای جغرافیایی هر یک از لایههای آن را مورد وارسی قرار میدهد.
یکی از هیجانانگیزترین کاوشهای مریخنورد کنجکاوی کشف ملکولهای آلی پیچیده در این ناحیه و در زمانهای مختلف بود. نتایج مربوط به سال ۲۰۱۸ نشان میدهد که این مواد آلی درون سنگهایی به قدمت ۳.۵ میلیارد سال یافت شدهاند. همزمان با نتایج مربوط به این مواد آلی، محققان اعلام کردند که این سطحنورد در طول فصول مختلف غلظتهای مختلفی از متان را در اتمسفر سیاره سرخ اندازهگیری کرده است.
متان از جلمه ترکیباتی است که میتواند منجر به تولید میکروبها و همچنین پدیدههای جغرافیایی شود. با این اوصاف هنوز مشخص نیست که آیا این موضوع نشانهای از وجود حیات است یا خیر.
مدوزا فوسا (Medusae Fossae)
مدوزا فوسا یکی از عجیبترین مناطق در مریخ است. برخی از افراد همچنین گمان میکنند که این ناحیه سندی برای سقوط نوعی از UFO در خود دارد. یکی از توضیحات محتمل در خصوص این ناحیه این است که این ناحیه یک تهنشست آتشفشانی عظیم است (ته نشست یا deposit اتشفشانی محلی است که گازهای خروجی و مواد فوران کرده است آتشفشان بر آن اثر گذاشتهاند). ناحیه مدوزا از نظر وسعت یک پنجم ایالات متحده آمریکا است.
سنگهای این منطقه در گذر زمان در نتیجه فرسایش باد، اشکال زیبایی به خود گرفتهاند. با این حال دانشمندان به مطالعاتی بیشتری نیاز دارند تا به چگونگی شکلگیری Medusae Fossae در نتیجه فعالیتهای آتشفشانی پی ببرند. یک تحقیق در سال ۲۰۱۸ پیشنهاد میکند که شکلگیری این ناحیه در نتیجه فعالیتهای شدید آتشفشانی بوده است که در طول ۵۰۰ میلیون سال صدها مرتبه رخ داده است. با خروج گازهای گلخانهای از فورانهای آتشفشانی و ورود آنها به اتمسفر در طول این سالها در نتیجه اثر گلخانهای آب و هوای سیاره سرخ گرم شده است.
رگههای شیبدار در حال ریز در گودال هیل
این تصویر که در دهانه هیل (Hale) گرفته شده است (مانند مناطق مشابه) نقاطی را نشان میدهد که بر اساس طیفسنجیها نشانههایی از هیدراتاسیون هستند. در سال ۲۰۱۵ ناسا برای اولین بار اعلام کرد که این نمکهای هیداته میبایست نشانههای از جریان آب در سطح باشند. اما تحقیقات بعدی نشان داد که این رگهها میتوانند از آبِ اتمسفر شکل گرفته باشند یا جریانهایی از شنهای خشک باشند، درست مثل اتفاقی که در بیایانها میافتد.
در واقع ما احتمالا باید به RSLها بیشتر نزدیک شویم تا به ماهیت حقیقی آنها پی ببریم. اما مشکلی در این میان وجود دارد. اگر این رگهها واقعا از میکروبهای بیگانه میزبانی کنند، در موارد آلودگی شاید نخواهیم زیاد به آنها نزدیک شویم. در حالی که ناسا پیبرده است که میبایست تحقیقات خود را بر اساس پروتکلهای حفاظت سیارهای به پیش ببرد، ماموریتهای انسانی آینده، به دلیل خطراتی که وجود دارد، احتمالا میبایست این ویژگیهای مرموز را تنها دورادور و با استفاده از دوربینهای دوچشمی نظارهگر باشند.
شنهای روان در هزارتوی شب و حوزه هلاس
محققان میگویند این مناطق شنهایی دارند که ارتفاع آنها به دهها متر میرسیده است. بعدها آب و یا گذازه آتشفشانی این تپههای شنی را احاطه کردند. به مرور زمین پایههای آنها در امان بودند اما مناطق بالایی دچار فرسایش شدند.
تلهای شنی قدیمی مانند اینهایی که در تصویر میبینیم نشان میدهند که چگونه در گذشته مریخ جریان داشتهاند. این موضوع به نوبه خود سرنخهایی را به هواشناسان میداد تا بتوانند اطلاعات بیشتری در خصوص محیط گذشته مریخ پیدا کنند. حتی یک نگاه خیلی هیجانانگیزتر دیگری هم وجود دارد.
گفته میشود که در مناطق حفاظت شدهای در این تلهای شن، میکروبهایی مخفی شده باشند. این میکروبهای احتمالی در این تلهای شنی از گزند تشعشعات و بادهای خورشیدی در اما میمانند، که در غیر این صورت میتوانست موجب نابودی آنها بشود.
منبع : تکراتو